ه‌کش ددت نیز، چنین داستانی دارد و در زمانی معرفی گردید که بیماری کشنده‌ای همچون مالاریا که عامل آن، های به همین نام است، به اوج شیوع خود رسیده بود. امروزه علی‌رغم پیشرفت‌های وسیع در پزشکی و بهداشت عمومی، هنوز هم سالانه نزدیک به سه میلیون نفر، خصوصاً در کشورهای آفریقایی، جان خود را به خاطر این ه و بیماری خطرناکی که ناقل آن است، از دست می‌دهند. به عقیده بسیاری از مورخین و صاحب‌نظران، استفاده از ددت برای از میان بردن این ه، طی سال‌های شیوع آن، باعث نجات جان پانصد میلیون انسان شده است.
ات همواره به محصولات کشاورزی آسیب می‌رساندند و در برهه‌هایی از تاریخ، باعث قحطی شده‌اند. امروزه علی‌رغم پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه‌های مختلف برای مبارزه با ات، همچنان این موجودات، به عنوان چالشی برای صنعت کشاورزی، باقی مانده‌اند. اولین استفاده از ه‌کش‌ها، به سومریان و ۴۵۰۰ سال قبل، زمانی که از ترکیبات سولفور برای کنترل ات استفاده می‌کردند، نسبت داده‌شده است. چینی‌ها ۳۲۰۰ سال پیش، از ترکیبات جیوه و آرسنیک، برای از بین بردن شپش‌ها استفاده می‌کردند. استفاده از دود نیز، به‌عنوان گزینه مناسبی برای دور کردن ات مورد استفاده قرار می‌گرفت. بعدها بسیاری از ترکیبات طبیعی، مانند سولفات مس و آهک، بدین منظور مورد استفاده قرار گرفت. تا سال ۱۹۴۰، همچنان از ترکیبات طبیعی مانند سدیم کلرات، اسیدسولفوریک و سایر موادی که از خود طبیعت به دست می‌آمدند، برای کنترل ات استفاده می‌شد. همچنین از برخی محصولات جانبی فرایندهای صنعتی و نفت، از جمله نفتالین نیز، برای مبارزه با ات استفاده می‌شد. البته استفاده از این مواد، کارایی چندانی که امروزه از ه‌کش‌ها مشاهده می‌کنیم را نداشت. از جمله معایب استفاده از این مواد به‌عنوان یک ه‌کش، نرخ بالای مصرفی برای از بین بردن ات، سمیت بالا و انتخابی عمل نکردن آن‌ها بود. استفاده از این مواد تا سال ۱۹۴۰ ادامه داشت؛ تا این‌که ه‌کشی شیمیایی و سنتز شده، با نام ددت، معرفی گردید. استفاده از ددت در مزارع کشاورزی، به‌واسطه این‌که بسیار ارزان‌قیمت بود و سمیت کمی برای داران داشت، به‌سرعت گسترش یافت. به‌کارگیری آن، باعث افزایش چشمگیر محصولات کشاورزی شد. ولی این ماده، دستاورد دیگری نیز داشت که چنان تأثیرگذار و قابل‌تقدیر بود که تأثیر آن به‌عنوان آفت‌کش در مزارع را به حاشیه برد. استفاده از ددت برای مبارزه با بیماری‌هایی با منشأ ات، مانند مالاریا، تب زرد و تیفوس و همچنین کاهش شیوع و ریشه‌کنی آن‌ها، بسیار تأثیرگذار بود. به‌طوری‌که در سال ۱۹۴۹، جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی، به دکتر پائول مولر Paul Muller» به‌عنوان کاشف خاصیت ه‌کشی این ترکیب شیمیایی، اعطا گردید. اگر خواص این ماده در آن سال‌ها که اوج شیوع مالاریا بود، کشف نمی‌شد، قطعاً جمعیت کنونی جهان بسیار پایین‌تر از رقم فعلی بود.
مولر، شیمیدانی سویسی بود که علاقه وافر او به گیاهان، باعث شد تا در کنار شیمی، در رشته گیاه‌شناسی نیز به‌عنوان رشته دوم تحصیل نماید. وی دکتری شیمی غیرآلی خود را از دانشگاه باسیل دریافت نمود؛ ولی هیچ‌گاه از علاقه وی به گیاهان کاسته نشد و همواره به تحقیق در رابطه با آن‌ها می‌پرداخت. در سال ۱۹۲۵، به‌عنوان محقق شیمی در بخش رنگرزی، در شرکت J. R. Geigy AG» مشغول به کار شد. تحقیقات اولیه وی بر روی رنگ‌هایی با منشأ گیاهی بود. در سال ۱۹۳۵، وی شروع به تحقیق در رابطه با عاملی برای محافظت از گیاهان و شب‌پره‌ها کرد. هم‌زمان از طرف شرکت، پروژه‌ای برای توسعه ه‌کش‌ها، بر عهده وی گذاشته شد. بر اساس منابع، تنها ه‌کش‌های موجود در آن زمان، ه‌کش‌های گران‌قیمت دارای منشأ طبیعی و یا ترکیبات شیمیایی کم اثر بود. تنها ه‌کش‌هایی که هم ارزان بود و هم اثرگذاریی بالایی داشت، مبتنی بر پایه ترکیبات آرسنیکی بود که به‌شدت برای انسان و حیوانات سمی بود.
مولر در طی تحقیقات خود، متوجه شد که ات مواد شیمیایی را با سازوکاری متفاوت از داران جذب می‌کنند. او با استفاده از این مهم، استدلال نمود که قطعاً ترکیبات شیمیایی خاصی وجود دارند که منحصراً برای ات سمی هستند. بر این اساس، تحقیقاتش برای سنتز ه‌کشی ایده‌آل که اثر سمی بالا و سریع بر روی طیف وسیعی از ات داشته و حداقل تأثیر را بر روی گیاهان و جانداران خونگرم داشته باشد، ادامه داد. همچنین این موضوع را نیز مدنظر داشت که این ه‌کش، باید ارزان‌قیمت و ماندگار بوده و از درجه پایداری شیمیایی بالایی برخوردار باشد.
دو موضوع، باعث شد که انگیزه وی برای یافتن چنین ه کشی دوچندان شود. موضوع اول، کمبود شدید غذا طی آن سال‌ها در سوئیس بود که یافتن ه‌کش مناسب را جهت کاهش فساد و خرابی محصولات کشاورزی، امری حیاتی برای این کشور نموده بود. موضوع دوم، اپیدمی تیفوس در روسیه بود که در زمره یکی از مرگبارترین و گسترده‌ترین اپیدمی‌ها در تاریخ این کشور، قرار داشت و عامل آن، کک، کنه و موش بود. او چهار سال به آزمایش در رابطه با تأثیر ترکیبات مختلف بر روی ات پرداخت. در سال ۱۹۳۹، بعد از آزمایش ناموفق 350 ترکیب شیمیایی مختلف، مگسی را در داخل محفظه آغشته به ترکیبی که جدیداً بدان دست‌یافته بود، قرار داد و مگس در عرض چند ثانیه مرد. ترکیبی که مولر در محفظه قرار داده بود دی کلرو دی فنیل تری کلرو اتان» یا به‌اختصار DDT» بود. البته این ماده، در سال ۱۸۷۴ میلادی توسط فارماکولوژیستی اهل اتریش، با نام زیدلر Zeidler» سنتز شده بود و طی مقاله‌ای، فرمول آن را منتشر نموده بود. ولی در بین این سال‌ها، نه خود زیدلر و نه هیچ فرد دیگری، به بررسی خواص این ترکیب نپرداخته بود و و ارزش بسیار بالای آن به‌عنوان ه‌کش، پنهان مانده بود.
مولر که احساس می‌کرد، ددت ترکیبی است که به دنبال آن بوده است، آن را به نهادهای مربوطه معرفی نمود. دولت سوئیس و دپارتمان کشاورزی آمریکا، تأثیرگذاری ددت را بر روی آفت کلرادو Colorado» تأیید نمودند. آزمایشات بیشتر، حاکی از اثرگذاری بالای آن بر روی طیف وسیعی از ات، از جمله پشه، کک، کنه و . بود و می‌توانست در کنترل گسترش و انتقال بیماری‌های مهلک آن زمان، مانند مالاریا، تیفوس، طاعون و تعداد زیادی از بیماری‌های مناطق استوایی، نقش مؤثری داشته باشد.
شرکت Geigy» که به ارزش بالای یافته‌های مولر واقف بود، برای این ه‌کش، درخواست‌های متعدد ثبت اختراع در کشورهای مختلف ثبت نمود. این شرکت، در چهارم مارس ۱۹۴۱، اقدام به ثبت درخواست خود در دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا USPTO» نمود و در سپتامبر دو سال بعد، موفق به اخذ گواهی ثبت اختراعی به شماره US2329074» گردید.
در سال ۱۹۴۲، زمانی که نماینده این شرکت، دفتر تحقیقات علمی ارتش آمریکا را از وجود ددت آگاه کرد، آن‌ها با مطالعه داده‌های مولر، فوراً به ارزش بالای این ماده پی بردند. طی جنگ جهانی، مالاریا بسیار بیشتر از ژاپنی‌ها، از نیروی دریایی آمریکا قربانی می‌گرفت! در همین راستا، بدون هیچ تأخیری، در ابتدا قراردادی با کارخانه Geigy’s Cincinnati» و سپس با غول صنایع شیمیایی یعنی DuPont»، برای تولید انبوه ددت منعقد گردید.
این شرکت، شروع به عرضه دو محصول بر اساس این ترکیب نمود. در همان سال، دولت‌های انگلیس و آمریکا، این محصول را به لیست کالاهای ضروری کشور وارد نمودند و با حجم بالایی خریداری کردند. طی سال ۱۹۴۴، این محصولات به‌طور آزمایشی در کشور ایتالیا بر روی سطوح داخلی اماکن مسی استفاده شد، تا تأثیر آن بر روی عامل مالاریا که به‌سرعت در حال شیوع و گرفتن قربانی در جهان بود، بررسی گردد. در طی جنگ جهانی دوم، هنگامی‌که ذخیره ه‌کش طبیعی pyrethrum» که از یک نوع گیاه خاص استخراج می‌شد، جوابگوی نیاز بالای موجود نبود، استفاده از ددت در اماکن مسی گسترش یافت و همین موقع بود که قابلیت خیره‌کننده آن برای ریشه‌کنی مالاریا و تیفوس، روشن شد.
در جنگ جهانی دوم، هنگامی‌که در اروپا نیروهای متحدین پیشروی نمودند، با تصویری وحشتناک در بسیاری از کشورها روبه‌رو شدند. آن‌ها مشاهده کردند که در بسیاری از کشورها، میلیون‌ها نفر از شهروندان، زندانیان جنگ و افرادی که در اردوگاه‌ها در قرنطینه به سر می‌برند، به‌واسطه بیماری‌هایی با منشأ ات، در حال مرگ بوده و فاجعه‌ای بزرگ‌تر از جنگ، در حال وقوع است. نیروهای نظامی، با ه‌کش ددت به مقابله با این شرایط اسفناک پرداختند و با اسپری آن، توانستند از شیوع بیماری‌ها جلوگیری نموده و جان میلیون‌ها انسان را نجات دهند. بعد از آزادسازی اروپا، این نیروها در کشورهای دیگر، از جمله چین، فیلیپین، برمه و . نیز، از ددت استفاده نمودند. تاکنون در تاریخ، هیچ ماده شیمیایی وجود نداشته که بتواند جان این تعداد انسان را نجات دهد.
در سال ۱۹۵۵، سازمان ملل برنامه‌ای را برای ریشه‌کنی کامل مالاریا با استفاده از ددت آغاز نمود و موفق شد بیماری مالاریا را در بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین و آسیا، ریشه‌کن نماید. برای چند دهه، محصولات با پایه ددت به‌طور گسترده‌ای به‌عنوان ه‌کش استفاده گردید و نقش مهمی در افزایش تولید غذا در جهان داشت. اعطای جایزه نوبل پزشکی در سال ۱۹۴۸به مولر، درحالی‌که نه پزشک بود و نه تحقیقاتی در حوزه پزشکی داشت، نشان از اهمیت این دستاورد تحقیقاتی وی در مقابله با بیماری‌های مهلک انسانی بوده است. علاوه بر این جایزه، وی به پاس خدماتش به بشریت، دکتری‌های افتخاری از دانشگاه‌های متعددی دریافت نمود و به عضویت افتخاری انجمن‌های مختلف، ازجمله انجمن‌های پزشکی درآمد. وی در سال ۱۹۶۱ میلادی، از شرکت Geigy» بازنشسته شد و باقی عمر خود را، در باغ میوه‌اش به تحقیقات و کشاورزی پرداخت.
تاسف و تسلیت بمناسبت در گذشت آقای حاج منصور انوری
استفاده ,سال ,ددت ,ات ,وی ,شیمیایی ,استفاده از ,در سال ,بر روی ,بود و ,از ددت ,ات استفاده می‌شد ,کنترل ات استفاده ,برای کنترل ات ,امروزه علی‌رغم پیشرفت‌های
درباره این سایت